Klimaatadaptatie in Eindhoven: ook innovatief onder de grond

Innovatie gaat in tech-stad Eindhoven ook ondergronds gewoon door. Met een steenwol waterbuffersysteem wordt in de binnenstad een oplossing geboden voor wateroverlast, op een duurzame manier.

Dit is de situatie

De situatie in Eindhoven is vergelijkbaar met die van veel Nederlandse (binnen-)steden:

• Door het veranderende klimaat zorgen heftige piekbuien ervoor dat het riool steeds vaker het water niet kan wegwerken - met wateroverlast als gevolg;
• De stad is sterk verdicht. Er is steeds meer verharding en het aantal inwoners, bedrijven en aansluitingen op het riool neemt in rap tempo toe;
• Sinds 2019 is het in Eindhoven verplicht dat de waterberging wordt geïntegreerd bij nieuwe projecten in de private ruimte. Er moet een extra voorziening worden getroffen voor het opvangen en vasthouden van maximaal 75 mm regenwater binnen het plangebied (een toename ten opzichte van het waterbeleid van vóór 2019);
• Volgens het huidige beleid moet voor alle nieuwe verharding minimaal 25 mm en maximaal 75 mm waterberging worden gerealiseerd. Hierbij geldt wel: hoe groener het plan, hoe lager de opgave in millimeters.

Op zoek naar mogelijkheden

Door de toenemende waterbelasting - en dan vooral de piekbelasting - moet er ook waterberging komen onder de openbare ruimte in Eindhoven. Er is een doelmatige oplossing nodig om natte voeten en vloeren te voorkomen.

Uiteindelijk blijkt het voor de binnenstad van Eindhoven de beste (en meest duurzame) oplossing om het water in het gebied te houden waar het valt. Infiltreren kan soms ook een oplossing zijn, omdat dat ook een oplossing biedt in droge periodes. Toch is een tijdelijke wateropslag met een vertraagde afvoer de meest reële optie.

In Eindhoven ligt de nadruk namelijk niet op het vasthouden van water. De stad ligt in het stroomgebied van onder andere de Dommel en de Aa en er is grotendeels sprake van een hoge grondwaterspiegel (vaak slechts 1 meter onder maaiveld). Nog meer (regen)water toevoegen aan het grondwater zou problemen in de laagst gelegen gebieden kunnen veroorzaken. Vandaar, dat toch wordt gekozen voor tijdelijke opvang en vertraagd afvoeren via het regenwaterriool.

De oplossing

Door de klimaatverandering gaat piekbelasting steeds vaker voorkomen en mogelijk toenemen qua heftigheid. Voor de verdere ontwikkeling van het waterbeheer in Eindhoven, is het daarom belangrijk om meer ervaring op te doen met duurzame oplossingen voor waterbuffers. Er wordt gezocht naar een optimale oplossing, zowel voor de aanleg, als voor het beheer van de voorzieningen.

Bij de renovatie van het rioleringsstelsel onder de Eindhovense Hastelweg is gekozen voor het steenwol waterbuffersysteem van Rockflow. Er is een waterberging aangelegd die 60 mm regenwater kan bergen en vasthouden. Hiermee wordt de overlast vooral beperkt op een lager gelegen deel van de Hastelweg, richting de aangrenzende Willemstraat.

Het resultaat

Voor de Eindhovense Hastelweg was ondergrondse waterberging met het Rockflowsysteem vrijwel de enige oplossing. Het gaat hier namelijk om een smalle straat, er staan veel bomen en naast het autoverkeer is er ook ruimte nodig voor fietsers en parkeren. Ook moet er rekening worden met het feit dat het grondwaterpeil vrij hoog is.

Het voordeel van het Rockflow steenwol systeem is dat het makkelijk en flexibel geïnstalleerd wordt. Steenwol is licht en eenvoudig op maat te snijden, dus het is makkelijk aan (en in) te passen in een beperkte ruimte. In steenwol zijn ook heel handig uitsparingen te snijden voor het trekken van kabels en er zijn geen plastic kratten meer nodig. De steenwolelementen lekken niet en zijn niet eenvoudig te beschadigen.

Op deze manier is een klimaatbestendige en waterrobuuste oplossing gevonden, waarbij duurzaamheid voorop staat. De levensduur van een steenwolelement is zo’n 50 jaar. Het is natuurlijk niet geheel ondenkbaar dat er in die periode wijzigingen plaatsvinden in de boven- en ondergrondse situaties. Ook dat is geen probleem, want als er meer leidingen nodig zijn voor bijvoorbeeld glasvezel of elektra, dan worden deze eenvoudig door de bestaande elementen getrokken.

Met de toepassing van Rockflow heeft Eindhoven met innovatieve nieuwsgierigheid een duidelijke stap gezet en een stabiele oplossing gevonden voor een toekomst met zoveel mogelijk droge voeten en vloeren.